Soczewki fakijne – wszystko, co musisz wiedzieć
Soczewki fakijne to nowoczesna alternatywa dla osób, które nie kwalifikują się do laserowej korekcji wzroku lub szukają odwracalnego rozwiązania korygującego wadę refrakcji. Dzięki implantacji soczewki między rogówkę a naturalną soczewkę oka możliwe jest skuteczne leczenie krótkowzroczności, nadwzroczności i astygmatyzmu – bez usuwania własnej soczewki pacjenta.
Zabieg ten szczególnie rekomendowany jest osobom młodym z dużą wadą wzroku, cienką rogówką lub przeciwwskazaniami do laseroterapii. W tym artykule wyjaśniam wszystkie kluczowe kwestie związane z soczewkami fakijnymi – ich zalety, wady, trwałość, rekonwalescencję oraz porównanie do zabiegu laserowego.
Soczewki fakijne – wady i zalety
Zalety:
- Nieusuwalność naturalnej soczewki – zachowana akomodacja oka.
- Odwracalność zabiegu – soczewkę można usunąć lub wymienić.
- Wysoka jakość widzenia – często lepsza niż po laserowej korekcji u osób z wysoką krótkowzrocznością.
- Bezpieczna alternatywa dla pacjentów z cienką rogówką lub nieregularnym kształtem rogówki.
- Mała inwazyjność – szybki powrót do aktywności.
Wady:
- Konieczność zachowania odpowiedniej głębokości komory przedniej oka – nie każdy się kwalifikuje.
- Ryzyko wzrostu ciśnienia śródgałkowego – może prowadzić do jaskry.
- Potencjalne przemieszczenie lub rotacja soczewki – szczególnie w przypadku modeli torycznych.
- Cena – soczewki fakijne są droższe niż laserowa korekcja, szczególnie w przypadku obu oczu.
Soczewki fakijne – skutki uboczne
Chociaż soczewki fakijne są ogólnie bezpieczne, jak każdy zabieg chirurgiczny, mogą wiązać się z powikłaniami:
- Zespół suchego oka – rzadziej niż po laserze, ale może wystąpić przejściowo.
- Zaćma – rzadko, szczególnie u pacjentów z nieprawidłową odległością między soczewkami.
- Jaskra wtórna – rzadko, spowodowana upośledzonym odpływem cieczy wodnistej.
- Endoftalmitis – ciężkie, choć rzadkie powikłanie infekcyjne.
- Halos i odblaski wokół świateł w nocy – szczególnie u osób z dużymi źrenicami.
Wybór doświadczonego chirurga okulisty oraz odpowiednia kwalifikacja minimalizują ryzyko powikłań.
Soczewki fakijne – na ile lat wystarczą?
Soczewki fakijne zaprojektowano z myślą o trwałości – nie zużywają się i nie ulegają biodegradacji. Teoretycznie mogą pozostać w oku na stałe. Jednakże:
- Średnia trwałość użytkowa to 20–30 lat, przy zachowaniu monitorowania stanu oka.
- W przypadku rozwoju zaćmy związanej z wiekiem – soczewka fakijna jest usuwana, a pacjent otrzymuje nową soczewkę wewnątrzgałkową zamiast naturalnej.
- Kontrola co 6–12 miesięcy jest kluczowa, aby ocenić klarowność soczewki i stan komory przedniej oka.
Dobrze dobrana soczewka może z powodzeniem służyć przez dekady bez potrzeby wymiany.
Soczewki fakijne – rekonwalescencja
Zabieg jest małoinwazyjny i wykonywany ambulatoryjnie – jedno oko na sesję. Typowy przebieg rekonwalescencji:
- Pierwsze 24–48 godzin – możliwe uczucie „piasku w oku”, niewielkie zamglenie.
- Kontrola po 1 dniu, 7 dniach i miesiącu – ocena położenia soczewki i ciśnienia wewnątrzgałkowego.
- Powrót do pracy – zazwyczaj możliwy po 2–3 dniach.
- Zakaz intensywnego wysiłku fizycznego, sauny, basenu – przez 2–4 tygodnie.
- Krople przeciwzapalne i antybiotykowe – stosowane przez 2–3 tygodnie zgodnie z zaleceniem lekarza.
- Dzięki precyzji zabiegu i stabilności implantów, powikłania są rzadkie, a widzenie stabilizuje się już w pierwszym tygodniu.
Podsumowanie
Soczewki fakijne to nowoczesna, bezpieczna i odwracalna metoda korekcji wad wzroku, szczególnie przydatna u pacjentów z dużą krótkowzrocznością lub przeciwwskazaniami do laseroterapii. Choć ich cena i potrzeba regularnych kontroli mogą być barierą, oferują one wyjątkową jakość widzenia i długoterminowe efekty bez ingerencji w naturalną soczewkę. Wybór między soczewkami fakijnymi a laserem powinien być dokładnie omówiony z doświadczonym okulistą – tak, by wybrać najbezpieczniejsze i najskuteczniejsze rozwiązanie dla konkretnego pacjenta.
Prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska - Liberek
